تنوع دیدگاه‌ها و سلیقه‌ها و نقطه نظرات باردیگر این ضرورت را یادآور می‌شود که بخش خصوصی برای ادامه راه چاره‌ای جز در اختیار داشتن یک مانیفست شفاف اقتصادی و استراتژی مشخص و قابل مطالبه ندارد و دل بستن به وعده‌های نیم‌بند دولتی‌ها راهگشا نخواهد بود.
نگرانی از ترجمه غلط
یحیی آل‌اسحاق- رئیس اتاق بازرگانی تهران
اگر در ارتباط با تفسیر و مفهوم شعار امسال به درک مشترک نرسیم شاید تفسیرهای مختلف و متفاوتی از آن شکل بگیرد که اجرای این شعار را با چالش مواجه خواهد کرد. بنابراین، باید ترجمه درستی از عناوینی مثل تولیدملی داشته باشیم. باید بدانیم تولید ملی یعنی چه که از آن حمایت کنیم .اگر تولید ملی درست ترجمه نشود این نگرانی وجود دارد که به دهه۶۰ برگردیم درحالی که تولیدملی باید مجموعه‌ای از توانایی‌های اقتصادی باشد که بتوانیم از مواهب و امکانات استفاده کنیم و بالقوه‌ها را به بالفعل تبدیل کنیم . اگر از منافع ملی صحبت می‌شود باید ببینیم کشورهایی که ترجمه درستی از تولید داشته‌اند به کجا رسیده‌اند و آنها که ترجمه غلط داشته‌اند به کجا رفته‌‌اند. معتقدم تولیدملی که در شعار امسال به آن تأکید شده است، مجموعه‌ای از توانایی‌ها و اقتداری است که باعث می‌شود ما منافع خود را از بالقوه به بالفعل تبدیل کنیم و ارزش افزوده ایجاد کنیم به‌گونه‌ای که ارزش افزوده در کشور از سطح ملی بالاتر رود. اما ترجمه غلط از تولید ملی می‌تواند ما را به گمراهی ببرد. در تعریف سرمایه هم باید دقت شود سرمایه فقط پول نیست. به همین دلیل اگر امروز منافع حیاتی ما در اولویت اول کشور است دولت باید به مسائل اقتصادی توجه کند و متر دولت باید متر اقتصاد و تولید باشد.
حمایت از تولید در گرو نظم اقتصادی
محسن حاجی‌بابا - عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران
یکی از مشکلات ما در حمایت از تولید این است که هیچ نظمی در حمایت از تولید وجود ندارد و سازوکار اجرایی قاطعی را برای حمایت از تولید سراغ نداریم. به همین دلیل اقداماتی که در این مدت به صورت جسته‌و‌گریخته برای حمایت از صنعت صورت گرفته از قضا به ضرر تولید تمام شده است. مشکلات ناشی از گمرک و کمبود نقدینگی امروز واحدهای تولیدی را تحت فشار قرار داده است اما مسئولان می‌گویند برای جبران کمبود نقدینگی به بانک‌ها مراجعه کنید در حالی که بانک‌ها هم پولی در بساط ندارند. راهکار این است که بانک مرکزی برای شبکه بانکی تأمین منابع کند. پیشنهاد می‌کنم هم مصرف تولیدات داخلی را ترویج کنیم و هم جلوی واردات غیرضروری گرفته شود.
مزاحمت‌های مالیاتی را بردارید
عباسعلی قصاعی- عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران
به‌عنوان یک صنعتگر می‌گویم ثبت سفارش‌ها طولانی و طاقت‌فرسا شده است و مجوزها نیز که صادر می‌شود تازه اول گرفتاری‌هاست و فعالان اقتصادی به هر بانکی که مراجعه می‌کنند هر یک ساز خود را می‌زنند. از سوی دیگر کشورهای کره و به‌ویژه چین به هیچ‌وجه با تجار و فعالان اقتصادی ایرانی همکاری نمی‌کنند و حتی قیمت‌ها را در مقایسه با کشورهای اروپایی به مراتب بالاتر برده‌اند و چینی‌ها روی ایران رانت بزرگی برای خود ایجاد کرده‌اند. ما امروز به جای خدمات مالیاتی با پدیده مزاحمت‌های مالیاتی مواجه هستیم و مالیات، امروز صنعت کشور را فلج کرده است و مالیات بر ارزش افزوده که 5 درصد تعیین شده است را تولیدکنندگان از جیب خود پرداخت می‌کنند.
هدفمندی یارانه‌ها در مسیر حمایت از تولید باشد
محمد نهاوندیان- رئیس اتاق بازرگانی ایران
در شرایط پیش آمده پس از اتفاقات بازار ارزی، ضروری است که حمایت از تولید و صادرات را نهادینه کرد و تغییرات و نوسانات پرشتاب و مضطرب‌کننده را از سیاست‌های ارزی و پولی کنار زد، زیرا تنها در این صورت است که تولید‌کننده می‌تواند از قدرت برنامه‌ریزی برخوردار شود. از سوی دیگر حمایت از واحدهای تولیدی باید نه‌به مفهوم «دخالت» و نه‌به مفهوم «غفلت» باشد؛ به این معنا که اگر مفهوم دخالت را به خود گیرد، واحدهای تولیدی از پیشرفت باز‌می‌مانند و اگر این حمایت‌ها به مرز غفلت هم برسد و مشکلات واحدهای تولیدی مورد بی‌توجهی قرار گیرد، حمایت واقعی از بنگاه‌های تولیدی شکل نخواهد گرفت. معتقدم رشد پایدار بنگاه‌ها جز با اصلاح ساختار اقتصادی امکان‌پذیر نیست و اگر واحد تولیدی بتواند بلندمدت فکر کند، به‌دنبال حمایت‌های رانتی و مقطعی نخواهد بود و اساسا آنچه بخش تولیدی نیاز دارد، ایجاد فضای رقابتی است که باید در تمامی سیاست‌ها مورد توجه قرار گیرد. در ارتباط با هدفمندی یارانه‌ها هم باید گفت یارانه‌ها در سیاست‌های مختلف پولی و ارزی باید به کل بخش تولید داده شود .
حمایت از تولید، نه نفی تجارت
محمد حسین برخوردار- رئیس مجمع عالی واردات
واردات در مسیر ایجاد ارزش افزوده بهینه می‌تواند بازار کشورهای منطقه را بیش از پیش به روی کالای ایرانی بگشاید و قدرمسلم حمایت از تولید بدون هدایت سرمایه محقق نخواهد شد. تجربه نشان داده است هر چقدر هم که مردم را تشویق به خرید کالای ایرانی کنیم اما کیفیت تولیدات پایین باشد، به‌طور عملی رغبتی از سوی مردم به کالای ایرانی نخواهد بود؛ بنابراین برای افزایش کیفیت تولید چاره‌ای جز انتقال تکنولوژی جدید نخواهیم داشت. از سوی دیگر اگر دولت و سیستم بانکی کشور، خدمات پولی و مالی را به‌موقع ارائه ندهند یا قوانین اقتصادی فضای کسب‌و‌کار را سخت کند، همت تولید‌کننده و بازرگان ایرانی به ثمر نخواهد نشست.
حل مشکلات با خردجمعی
محسن خلیلی‌عراقی - رئیس کنفدراسیون صنعت ایران
باید بدانیم کجای کارمان مشکل دارد. ما هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب چندین برنامه توسعه داشته‌ایم اما اغلب اقتصاددانان بر این باورند که به‌رغم تدوین برنامه‌های مناسب در دستیابی به اهداف این برنامه‌ها ناموفق بوده‌ایم. این یعنی یک جای کار ما می‌لنگد. ما اکنون هم که در برابر مسئله تحریم‌ها قرار گرفته‌ایم باید بتوانیم استراتژی‌مان را تغییر دهیم. معتقدم باید در کنار صنعت، استراتژی توسعه کشاورزی و خدمات را نیز بنویسیم و با هم تلفیق کنیم تا امکانات روی زمین مانده ما بهره‌ور شود چرا که تولید زیرسیستم جهاد اقتصادی است و اگر به فرمایشات مقام‌معظم رهبری به درستی عمل شده بود وضعیت تولید اکنون بسیار بهتر می‌بود. حداقل امسال بیایید تمام تلاشمان را برای پیاده کردن این هدف و این شعار به کار بگیریم.
جلوی قاچاق گرفته شود
مجید رضا حریری - عضو هیات نمایندگان اتاق تهران
باید از شعار دادن در مورد حمایت از تولید ملی و کار و سرمایه ایرانی پرهیز کرد و به سمت تعریف و تفسیر آن رفت و برای مقابله با تحریم‌ها و تهدیدهای خارجی باید در داخل تسهیلات فراهم کرد. بنابراین از مسئولان و سازمان‌ها می‌خواهیم که تحریم‌های داخلی را به تحریم‌های خارجی اضافه نکنند چرا که احساس می‌شود اکنون بحث مدیریت واردات تشدید شده و به ممنوعیت واردات تبدیل شده است. در حال حاضر که تولید داخلی از محل واردات رسمی زیان و آسیب ندیده بلکه ضربه اصلی به تولید داخلی ناشی از قاچاق حداقل 15میلیارد دلاری کالا به کشور است. به همین دلیل تأکید می‌کنم اگر همه عزم خود را برای مبارزه با قاچاق کالا جزم کنند و جلوی آن را بگیرند در بازار داخل ظرفیت 15میلیارد دلاری ایجاد خواهد شد که خود بهترین نوع حمایت از تولید ملی است.
بهبود روابط خارجی
محمد مهدی راسخ- دبیر کل اتاق تهران
واقعیت این است که هیچ کشوری امروز نمی‌تواند ادعا کند که در حوزه اقتصادی مستقل است، بنابراین ما باید تعاملات بین‌المللی را حل کنیم و در این مسیر گام برداریم و اگرچه دشمن به ناحق به‌دنبال ضربه زدن به کشور ما و منافع ماست و قصد دارد ایران را از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود بازدارد اما باید توجه داشته باشیم که اقتصاد ما باید به اقتصاد جهانی بپیوندد و نگاهش برون‌نگر باشد. به همین دلیل مسئولان سیاست خارجی کشور باید در مسیر تنش‌زدایی گام بردارند تا فشارهای بین‌المللی که بر گرده اقتصاد کشور سنگینی می‌کند برداشته شود و حلقه تولید و تجارت احیا شود. فراموش نکنیم بسیاری از اظهارنظرهای برخی افراد غیرمسئول در حوزه سیاست، آسیب جدی به کشور می‌زند و واجب است که اظهارات مهم سیاسی از سوی مقامات مسئول صورت بگیرد و افراد دیگر پا به این عرصه نگذارند.
ثبات و شفافیت در سیاست‌های ارزی
مهدی پور قاضی - عضو هیات نمایندگان اتاق تهران
بر این باورم که توقف واردات چاره حمایت از تولید نیست بلکه دونرخی شدن ارز به تولید ملی ضربه می‌زند چرا که شرایط به‌گونه‌ای است که اگر تولیدکنندگان، بنگاه‌های خود را تعطیل کنند و به‌دنبال ارز 1200تومانی باشند، برنده خواهند بود و اساسا، مسیر حمایت از افزایش بهره‌وری حذف شده و مسیر انحرافی جایگزین آن می شود. باید قبول کنیم ارز دونرخی یعنی توزیع رانت و هنگامی که دولت برای فعالیت‌های اقتصادی مانع‌تراشی می‌کند به این معناست که در دسترسی به ارز دولتی محدودیت وجود دارد. فراموش نکنیم که ایجاد سهولت در تجارت، خواسته فعالان اقتصادی است. متأسفانه آنچه در عرصه اقتصاد رخ می‌دهد به شوک‌درمانی شباهت دارد و شوک‌درمانی با تدوین استراتژی‌های بلندمدت منافات دارد.
بازگشت به اصول اقتصاد آزاد
جمشید عدالتیان عضو هیات نمایندگان اتاق تهران
اصول اقتصاد آزاد مبتنی بر رقابت با محوریت بخش خصوصی، موضوعی نیست که بتوان از آن تخطی کرد. اما وقتی موضوع حمایت به میان می‌آید، بدان معناست که پذیرفته‌ایم که بحرانی در این عرصه وجود دارد و این بحران باید به صورت اورژانسی برطرف شود. معتقدم این بحران باید درجه‌بندی شود تا براساس این درجه‌بندی، راهکارهای عملی رفع بحران طراحی شود. پیام حمایت از تولید داخلی این است که کارگران، مصرف‌کنندگان و سایر آحاد جامعه برای دستیابی به یک استراتژی ملی که حتی برتر از تولید ملی است شرایط را تحمل کنند.
